www.pionierzy40pp.pl

Szpicber

Zacząłem nieco z ciekawości badać fakty historyczne związane z tym pułkiem armii carskiej i okazuje się że miał on jednak nieco wspólnego z Polską.
40 Koływański Pułk Piechoty (wówczas jako Koływański P.P.) wchodząc w skład II brygady płk. Anensura 15 Dywizji Piechoty gen. mjr. Piotra Korniłowa w IX Korpusie gen. lejt. Zaharego Ołsuwiewa brał udział w bitwie pod Lipskiem 16-18.10.1813r., wchodząc w skład Grupy dowodzonej przez gen. lejt. Aleksandra Langerona która z kolei była częścią Rosyjskiej Armii Polskiej feldmarszałka hrabiego Leontija Bennigsena. Wygląda więc że oprócz nazwy armii ( Rosyjska Armia Polska) to walczył on w bitwie narodów w której zginął książę Józef Poniatowski.
Z tego co zdołałem się dowidzieć to brał on także udział w wojnie krymskiej atakując brytyjskie pozycje na Wzgórzach Inkermańskich (bezskutecznie) i ponosząc przy tym spore straty.
Kolejną ciekawostką jest fakt pochowania we wspólnej kwaterze na cmentarzu przy ul.Ogrodowej w Łodzi 10 żołnierzy tego pułku poległych w latach 1906-1907 w czasie robotniczych buntów. A kamienny pomnik nagrobny ufundowany przez oficerów pułku wzniesiono w 1910 r., gdy pułk był z Łodzi wycofywany do innego garnizonu (wcześniej - nie wiem jeszcze od którego roku - Łódź była jego macierzystym garnizonem). Stacjonując w Łodzi pułk był częścią II brygady 10 Dywizji Piechoty a blisko 40% stanów pułku stanowili Polacy.
Nastepną ciekawą sprawą jest fakt że w latach 1889-1890 dowódcą jednego z batalionów pułku był późniejszy jeden z najbardziej znanych i cenionych generałów armii carskiej Aleksiej Ewert. W 1905 r. był szefem sztabu Armii Mandżurskiej gen. Kuropatkina w czasie wojny rosyjsko-japońskiej. W latach 1914-15 dowodził 4 Armią Rosyjską i to na tyle skutecznie obrzydzał życie Austriakom i Niemcom że od 15.08.1915r. został dowódcą Frontu Zachodniego skutecznie walcząc z przeciwnikami w operacji lubelskiej. Na stanowisku tym pozostawał aż do rewolucji lutowej w 1917r. gdzie był jednym z sygnatariuszy listu do cara Mikołaja postulując jego abdykację. Zmarł w 1926r. na wsi jako pszczelarz.
Jak więc z tego widać nie był to pułk bez znaczącej historii której wszystkich kart jeszcze nie odkryłem.

Szpicber

Ciąg dalszy informacji o historii 40 Koływańskiego Pułku Piechoty jakie udało mi się zdobyć (a prosto nie było). Otóż okazuje się wg. niektórych źródeł że garnizonem 40 pułku do 1910 r. była prawdopodobnie Warszawa a nie Łódź jak domniemywałem wcześniej na podstawie znajdujących się tam na cmentarzu przy ul. Ogrodowej mogił żołnierzy tego pułku. Prawdopodobnie (nie lubię tego stwierdzenia ale to informacja do zweryfikowania) żołnierze tego pułku byli poprostu przerzuceni do Łodzi w celu stłumienia robotniczych buntów w latach 1906-1907 (a przecież Łódź była wówczas największym skupiskiem robotniczym w zaborze rosyjskim). Dowiedziałem się również że pułk miał już wcześniejsze doświadczenia w tłumieniu tego typu wystąpień ale w innej części Europy. Ciekawe gdzie ewentualnie mogły się znajdować koszary pulku w Warszawie a słyszałem o koszarach carskich przy ul. Ludnej 11 (ciekawe czy rzeczywiście to o nie chodzi). Wiem już także na 100% że od początku XXw. pułk wchodził w skład II brygady 10 Dywizji Piechoty w V Korpusie Armijnym. Oprócz niego w skład tej dywizji wchodziły; 39 Tomski Pułk Piechoty (stacjonował w Łowiczu - tej samej II brygady), 38 Tobolski Pułk Piechoty ( Skierniewice - I brygada), 37 Jekaterynoburski Pułk Piechoty ( Łódź - I brygada). Rzeczywiście zmiana dyslokacji całego V Korpusu Armijnego w głąb Rosji nastąpiła w 1910 roku w tym przenosiny dotyczyły także 40 pułku piechoty. Ponieważ tych informacji jest więcej będę je zamieszczał sukcesywnie.

Krzyśku

[link widoczny dla zalogowanych]

I wszystko jasne.
Dla słabo/nieznających jezyka rosyjskiego:

Pułk sformowano 20 sieprnia 1798 r. w Kołomnie z rekrutów - musziketerów genrała majora Millera w składzie 2 batalionów. Od 31.03.1801 r. pułk nosił nazwę koływiańskiego pułku muszkieterów

22.02.1811 г. - Koływiański pułk piechoty

28.01.1833 г. - przyłączenie 1 i 3 batalionu 34 pułku jegrów oraz 2 batalionu sewastopolskiego pułku piechoty. Pułk przyjmuje nazwę Koływińskiego pułku piechoty w składzie 6 batalionowym.

14.06.1841 г. - jedna rota (tj. chyba pluton) wydziolono celem sformowania 6 rezerwowego batalionu kawardyńskiego pułku.

10.03.1854 г. - sformowanie 6 i 7 batalionu przy pułku.

17.04.1856 г. - Колыванский пехотный полк (nie wiem już o co chodzi autorowi strony z powtarzaniem "koływiański pułk piechoty przy niektórych datach)

23.08.1856 г. - przeniesienie 4 batalionu do rezerwy (dosłownie : zmiana nazwy tego batalionu na rezerwowy) i rozformowanie 5-8 batalionów.

6.04.1863 г. - 4 batalion oraz bezterminowo urlopowane bataliony 5 i 6 przesunięte do sformowania zarajskiego pułku piechoty

25.03.1864 г. - 40-й пехотный Колыванский полк.
(nadanie numeracji pułku)

Dowódcy:
08.04.1809-17.02.1811 гг. - ppłk. Borys Iwanowicz Hamilton
6.04.1833-8.05.1838 гг. - płk. (od 28.01.1838 г. - gen.mjr.) Piotr Iwanowicz Paton
1.07.1903 г. - płk. Peterow
10.04.1905-13.05.1910 гг. - płk. Aleksiej Siemienowicz Gałkin
30.03.1912- po1.04.1914 гг. - płk. Adam Wincenty Felicjan Alesandrowicz Mokrzycki
?-8.03.1916 гг. - płk. Arkadij Władimirowicz Szczerbacew

Nagrody
1. pułkowa odznaka gieorgijewska z napisem: "Za spacyfikowanie Transylwanii w 1849 r. i za Sewastopol w latach 1854-1855 oraz latach 1798-1898". przyzana rozkazem z 20.08.1898 г.

2. Знаки на головные уборы с надписью: "За отличие". Пожалованы 6.04.1830 г. за турецкую войну 1828-29 гг.

Pułk stacjonował w Warszawie od 1.07.1903 r. Potem stacjonował w Łodzi, a w 1920 r. został przeniesiony do miasta Morszańsk

święto pułku - 2 sierpnia

Krzyśku

Od 1.07.1907 r. w Warszawie stacjonował 183 pułtuski pułk piechoty, który w 1910 r. przeniesiono do miasta Kostroma

Co jeszcze bardziej interesujące był też i 184 warszawski pułk piechoty, który stacjonował w Nowogrodzie (239 okski batalion rezerwowy) i Morszańsku - w Tambowskiej gubernii (219 juchnowski batalion rezerwowy) i od 01.07.1903 r. do 01.01.1910 r. w Warszawie (zdaje sie, że jako jednobatalionowy pułk), a potem (od 20.02.1920 jako jeden 3 batalionowy pulk) w miejscowosci Szuja we Włodzimierskiej gubernii. Pułk " iz japońcem wojewał"

Z "polskich" z nawy pułków były jeszcze:

49 brzeski i 50 białostocki pułk piechoty - Sewastopol
51 litewski pułk piechoty - Symferopol
52 wileński pułk piechoty - Feodosja (też Krym)
53 wołyński pułk piechoty - Kiszyniów, besarabska gubernia
55 podolski pułk piechoty - Bendery, besrabska gubernia
56 żytomierski pułk jego cesarskiej wysokosci wielkiego ksiecia Mikołaja Mikołajewicza - Tyraspol, chersońska gubernia
57 modliński pułk piechoty gen. adiutanta Korniłowa - Odessa, a od 1913 r. Chersoń
58 praski pułk piechoty - Nikołajew, chersońska gubernia (oblegał Warszawę w 1831 r.)
59 lubelski i 60 zamojski pułk piechoty - Odessa, chersońska gubernia

Jak widac "polskie pułki" obstawiały południowe gubernie (Krym, Mołdawia, pd. Ukraina)

Krzyśku

Z pułków stacjonujacyh w Warszawie:

Wołyński pułk lejbgwardii (1817-1832, 1856-1914)
Litewski pułk lejbgwardii
Keksgolmski pułk lejbgwardii cesarza austriackiego (1831-1914)
sankt-petersburski pułk lejbgwardii króla Fridricha Wilhelma III
29 czernichowski pułk piechoty generała-feldmarszałka grafa Dybicza Zabałkańskiego (1913-1914)
30 połtawski pułk piechoty (j.w.)
32 kremeńczucki pułk piechoty (j.w.)

Szpicber

Oprócz tych informacji które podał Krzysiek (na które także natrafiłem - w info Krzyśka jest oczywista cyfrówka co do daty przenosin pułku nie 1920 a 1910 rok) mogę dodać iż miasto Morszańsk dokąd z Polski pułk się przeniósł znajdowało się w Tambowskiej Obłasti. Organizacyjnie był to teren Moskiewskiego Okręgu Wojskowego który w 1914r. mobilizował 3 korpusy armijne (w tym i V KA) składające się na 5 Armię Rosyjską dowodzoną przez gen. kaw. P.A. Plehwego. Jako ciekawostkę mogę podać że pierwszą bitwą w której uczestniczyła cała 5 Armia (a w jej składzie też i 40pp) była bitwa pod Tomaszowem Lubelskim w dniach 13-21 08.1914 (a przecież tam jeszcze w tym roku będziemy) w której o mało co nie zostałaby całkowicie okrążona i zniszczona przez 4 Armię Austriacką (przewaga Austriaków w ludziach była blisko dwukrotna). Nawiasem mówiąc po wydostaniu się z tych tarapatów we współdziałaniu z innymi armiami rosyjskimi tak dali "awstriejcom" w d... że zatrzymali się dopiero pod Krakowem. Ten ścisły podział organizacyjny w Armii Rosyjskiej po rozpoczęciu wojny szybko zanikł i poszczególne korpusy tak często zmieniały swoją przynalezność armijną że nie sposób tego tutaj opisywać.

Szpicber

Kolejną sprawą która nieco tylko dotyka tego tematu to niedawne wyburzenie w Łodzi dawnych koszar po 31 Pułku Strzelców Kaniowskich. Otóż koszary te do 1910r. zajmował 37 Jekaterynoburski Pułk Piechoty (stąd także nazywano je jekaterynoburskimi) należący przecież do tej samej co 40 Koływański Pułk dywizji.

Szpicber

Znalazłem kolejne informacje na temat bojowego szlaku 40 Koływańskiego Pułku Piechoty. A mianowicie w rosyjskich publikacjach podano iż pułk w składzie swej macierzystej 10 dywizji wraz z całym V korpusem w ramach 11 armii (wówczas) brał udział w bitwie o Gubin w okolicach Łucka (nie ten nad Odrą) w dniach 03/04.07.1916r. Natarcie cała dywizja rozpoczęła w nocy 03.07.1916 z rejonu Uhrynowa. Przeciwnikiem była austriacka 48 Dywizja Piechoty która miała przewagę w artylerii wsparcia a także była dobrze okopana na otaczających cały teren przyszłego natarcia wzgórzach (a w zasadzie pagórkach). Prawdopodobnie ze względu na słaby stan psychiczny dowódcy 40 pp przypadł mu udział jedynie osłony skrzydła nacierających pozostałych pułków dywizji. Także 37 Jekaterynoburski Pułk Piechoty nie był użyty w pierwszym natarciu, ze względu na duże straty poniesione we wcześniejszych walkach (udało się zebrać z całego pułku łącznie 2 bataliony które stanowiły odwód). W takiej sytuacji główny ciężar całego natarcia spadł przede wszystkim na bratni (w tej samej brygadzie co 40pp) 39 Tomski Pułk Piechoty ktory po ciężkich walkach pokonał Austriaków (w walce miały miejsce różne błędne decyzje podejmowane w bitewnym ferworze) a cała ich 48 dywizja poniosła bardzo duże straty. Warto wspomnieć że w ręce 10 DP dostało się 3177 żołnierzy wroga (w tym 45 oficerów) i to pochodzących nie tylko z 48 DP ale także z 61 DP i 108 niemieckiej DP. Oprócz tego zdobyto 8 ckm, 7 moździerzy i ponad 3000 karabinów. Straty wroga w zabitych i rannych nie są znane. Straty jakie ponieśli Rosjanie były duże. Jedynie 39 Tomski Pułk Piech. stracił ponad 1800 ludzi w zabitych i rannych (biorąc pod uwagę niepełny stan pułku stanowiło to ok. 70% biorących udział w bitwie) a cała 10 DP (łącznie ze stratami 39pp) utraciła w zabitych i rannych 3507 ludzi. W zestawieniu z powyższym wykazem straty 40 Koływańskiego Pułku Piechoty w tej walce były symboliczne i wynosiły; 4 oficerów rannych, 22 żołnierzy zabitych, 218 żołnierzy rannych i 1 zaginiony (razem 241 ludzi). O udziale pułku w innych walkach napiszę w kolejnym poście.

Krzyśku

Tak sobie myślę, że jednak te 40 koływiański piechoty pułk nie nadaje się do odtwarzania przez nas.
Po pierwsze rekonstrukcja pierwszowojenna rosyjskiej armii nic nie ma wspólnego z rekonstrukcją lwowskiego 40 pp.

Po drugie pułk formowany był w moskiewskim okręgu wojskowym, co oznacza, że jego żołnierze to przede wszyscym Rosjanie, a nie Polacy (co akurat zrouzmiałe biorąc pod uwagę "okupacyjną" funkcję niepokornych polskich guberni). Powinniśmy rekonstrowac, jak mi się zdaje Polaków w carskiej armii, a więc któryś z pułków warszawskiego okręgu wojskowego.

Po trzecie już chyba najsensowniej byłoby wybrac jakis pułk, który walczył w tzw. operacji łódzkiej, skoro główną imprezą w Polsce jest Bolimów.

Po czwarte carski 40 pułk jak widac bardzo krótko stacjonował w Warszawie, więc i tu więź z miastem jest słabiutka.

Szpicber

Powiem w ten sposób,że stosując kryteria wg. których Krzysiek chciałby odtwarzać wojsko carskie,to niestety będą się odnosić do każdego pułku, więc co by nie wybrał będzie dla kogoś niedobre. A chodzi o to że w okresie poprzedzającym Wielką Wojnę (oczywiście w różnych latach) ogromna część carskich pułków (oprócz pułków lejbgwardii) stacjonowała na ziemiach polskich w tym także w warszawskim okręgu (a że ten a nie inny był w nim gdy wybuchła wojna to czysty traf). Oprócz tego argument że trzeba odtwarzać Polaka w tej armii to czysta demagogia, bo niech mi ktoś wskaże i udowodni że w jakimkolwiek pułku armii carskiej nie było Polaków (byli wszędzie także w pułkach lejbgwardyjskich które na ziemiach polskich nie stacjonowały). Natomiast dlaczego 40pp, a no dlatego że będziemy łatwo kojarzeni że nasza grupa to tzw. "czterdziestka" niezależnie od tego co odtwarzamy (poprostu sposób szybkiej identyfikacji), a i pułk jednak coś z Polską miał wspólnego (pomijam fakt że walczył na ziemiach polskich). A sposób na rozwiązanie tej kwestii jest prosty. Głosujmy.

Krzyśku

Ustalmy na początek jakie pułki po stronie rosyjskiej walczyły pod Bolimowem.

Szpicber

Co się tak przyssałeś to tego Bolimowa? Połowa terytorium naszego kraju to pole wielu bitew I WŚ. A do tego z całą pewnością nie tylko w Bolimowie będziemy odtwarzać carskich żołnierzy.

Krzyśku

No to się odessałem i okazuje sie, że był jeszcze 40 Syberyjski pułk strzelców

Na tej stronie znalazłem informację, że sformowano go dopiero w 1910 r. chyba, że zdanie "В 1910 году сформирован 40-й Сибирский стрелковый полк" znaczy co innego.

Tutaj (http://www.regiment.ru/reg/II/F/40/1.htm#2.) z kolei piszą, że pułk powstał w 1900 r. i stacjonował w Nikołajewsku.
Więcej na razie nie znalazłem.

Szpicber

To co wrzucamy na głowy tak lubianego przez Tomka C. niedźwiedzia?

Krzyśku

Co raz bardziej mysle o futrzanej czapce ... ma to swój klimat